Upusty w przetargach na bilety lotnicze

W przetargach na dostawę biletów lotniczych zamawiający powszechnie stosują jako kryterium oceny ofert wysokość upustu (rabatu). Niedawno spotkałam się z sytuacją, że w trakcie postępowania jeden z wykonawców zwrócił się do zamawiającego o podanie podstawy prawnej dopuszczalności stosowania takiego właśnie kryterium oceny ofert, gdyż jest to kryterium niezgodne z przepisami prawa jakich muszą przestrzegać biura podróży. Zgodnie bowiem z pkt 3.2. rezolucji 824 IATA, która określa zasady sprzedaży biletów przez agentów zrzeszonych w IATA, na agenta jest nałożony obowiązek sprzedaży usług przewozowych (biletów lotniczych) na warunkach ściśle określonych w taryfach przewoźnika lotniczego, a co za tym idzie agent zobowiązany jest stosować ceny w wysokości podanej w tych taryfach. Wobec tego wykluczone jest udzielanie rabatów. Udzielenia rabatów-upustów stanowi naruszenie warunków umowy agencyjnej IATA i tym samym wymóg udzielania rabatów czy upustów nie może być wiążący dla oferentów i nie powinien się znajdować w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Odnosząc się do zarzutu wykonawcy należy zauważyć, że Zrzeszenie Agentów IATA w Polsce jest formą samorządu gospodarczego biur podróży, posiadających autoryzacje IATA (International Air Transport Association) do sprzedaży biletów lotniczych. Rezolucje które wydaje IATA są więc skierowane do jego członków, nie mają mocy powszechnie obowiązujących przepisów. Rezolucja ta wiąże więc członków (agentów biur podróży), a nie zamawiającego. Co więcej, wysokość upustu nie jest warunkiem udziału w postępowaniu, lecz kryterium oceny ofert. Agent, który uważa się za związanego umownie rezolucją 824 w formularzu ofertowym może wskazać, że udziela 0 % upustu i jego oferta z tej przyczyny nie zostanie odrzucona – wykonawca nie jest bowiem zobowiązany do udzielenia upustu. Brak udzielenia upustu będzie skutkował jedynie mniejszą ilością punktów, które uzyska wykonawca – co jednak nie uniemożliwia mu wzięcia udziału w postępowaniu i złożenia oferty. Jeśli więc wszyscy agenci należący do IATA stosowaliby się do rezolucji 824, to problem upustów w ogóle by nie istniał. Jako ciekawostkę warto podać, że upusty jako kryterium oceny ofert stosowane są także w postępowaniach organizowanych przez Urząd Zamówień Publicznych.