Uchylanie się od zawarcia umowy

Jednym z przypadków, gdy zamawiający ma prawo zatrzymać wadium wraz z odsetkami jest odmowa podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie przez wykonawcę, którego oferta została wybrana (art. 46 ust. 5 pkt 1 Prawa zamówień publicznych). W związku z tym mogą się pojawić wątpliwości kiedy należy uznać, że wykonawca faktycznie nie chce zawrzeć umowy.

W orzecznictwie przyjmuje się, że za uchylanie się od zawarcia umowy należy rozumieć tylko bezpodstawną odmowę jej zawarcia przez wykonawcę, który złożył zamawiającemu oświadczenie woli wyrażające negatywne stanowisko w przedmiocie zaproszenia go przez zamawiającego do podpisania umowy – wprost lub przez zachowanie ujawniające jego wolę w sposób wystarczający (wyrok KIO 14/13).

Aby zatrzymać wadium, zamawiający musi pewność co do tego, że wykonawca faktycznie nie zamierza zawrzeć umowy: Stwierdzenie, że wykonawca, który złożył ofertę najkorzystniejszą, uchyla się od zawarcia umowy, musi być poprzedzone ustaleniem, iż ten wykonawca nie ma zamiaru zawarcia umowy i umyślnie podejmuje działania, które mają na celu niedopuszczenie do jej zawarcia. (KIO 1123/13). Uważa się także, że za uchylanie się od podpisania umowy nie powinno być uznane np. niestawiennictwo pracownika wykonawcy w siedzibie zamawiającego w celu podpisania umowy czy też zaproponowanie zmiany treści umowy (zgodnej z Pzp) koniecznej z uwagi na zmianę warunków wykonywania zamówienia. (P. Kunicki, Zamówienia Publiczne Doradca 2008/3/12-15).

Aby więc zatrzymać wadium, zamawiający powinien wezwać wykonawcę do zawarcia umowy, aby mieć pewność, że ten odmawia jej zawarcia.

Brak możliwości porównania ofert

Wykonawcy powinni składać oferty zgodne z SIWZ. Może jednak zdarzyć się, że postanowienia SIWZ są na tyle niejasne i nieprecyzyjne, że mimo iż wykonawcy stosują się do postanowień SIWZ, składają oferty nieporównywalne, np. w inny sposób obliczają cenę oferty. Przykładowo, jeden z wykonawców dokonuje wyceny na podstawie projektu budowlanego, drugi na podstawie przedmiaru robót (wyrok UZP/ZO/0-1418/05). Jeśli dopuszczalne jest poprawienie oferty w trybie art. 87 ust. 2 Prawa zamówień publicznych, możliwe jest doprowadzenie do stanu porównywalności ofert. Jeśli jednak oferty nie można poprawić, zamawiający staje przed koniecznością unieważnienia postępowania.

W  orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej wskazuje się, że skoro zamawiający opracował SIWZ w sposób na tyle nieprecyzyjny, że wykonawcy złożyli oferty zgodne z SIWZ, jednak nieporównywalne, zamawiający nie mógł odrzucić żadnej z ofert, ale nie mógł dokonać wyboru którejkolwiek z ofert. Stwierdzenie nieporównywalności ofert (jednak zgodnych z SIWZ) jest kolejną przyczyną unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 146 ust. 6 p.z.p. W sprawie tej zamawiający przewidział rozliczenia ryczałtowe wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie wskazał jednak w specyfikacji wzorów obliczeń lub działań matematycznych, obligujących wykonawców do zastosowana podczas obliczenia ceny ofertowej (wyrok KIO 1897/12).

 

Podsumowując, brak możliwości porównania ofert w świetle orzecznictwa stanowi podstawę do unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 146 ust. 6 Prawa zamówień publicznych.