Czy można domagać się w odwołaniu unieważnienia postępowania?

Wybór najkorzystniejszej oferty danego wykonawcy może budzić niezadowolenie innego oferenta. Oczywiście jeśli oferent ten uplasował się na drugim miejscu po wybranym wykonawcy, a zarazem są podstawy do odrzucenia oferty bądź wykluczenia wybranego wykonawcy, to oferent może złożyć odwołanie, domagając się m.in. wyboru swojej oferty jako najkorzystniejszej.

Czasami jednak zdarza się, że niewybrany oferent chce doprowadzić do unieważnienia postępowania (z różnych względów, często o charakterze ‘strategicznym’) i takie żądanie zgłosić w odwołaniu. Jak wynika jednak z Prawa zamówień publicznych, a także orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, takie odwołanie nie jest zasadne.

Należy przede wszystkim zauważyć, iż wniesienie odwołania powinno zmierzać do wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez odwołującego. Tymczasem domaganie się unieważnienia postępowania nie doprowadzi do wyboru najkorzystniejszej oferty. Z tych względów przyjmuje się, iż odwołujący nie ma interesu, o którym mowa w art. 179 ust. 1 Prawa zamówień publicznych: Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Wniesienie odwołanie z żądaniem unieważnienia postępowania będzie więc skutkować jego oddaleniem: Zarzut powiązany z żądaniem unieważnienia postępowania jest nie do pogodzenia z przyznaną przepisem art. 179 ust. 1 p.z.p. ochroną interesu wykonawcy, polegającego na uzyskaniu zamówienia publicznego – tego zamówienia, co do którego prowadzone jest postępowanie o jego udzielenie, a w którym wykonawca składa odwołanie. Unicestwienie postępowania, poprzez jego unieważnienie, nie może doprowadzić do uzyskania tego zamówienia przez odwołującego. (wyrok KIO 977/13).

Podnoszenie przez odwołującego, iż na skutek unieważnienia postępowania zamawiający jeszcze raz ogłosi o zamówieniu i wtedy odwołujący będzie mógł ponownie ubiegać się o nie, także nie znajduje poparcia w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: W świetle brzmienia art. 179 ust. 1 p.z.p. unieważnienie postępowania nie mieści się w przesłance posiadania "interesu w uzyskaniu danego zamówienia", gdyż interes ten winien dotyczyć tego konkretnego postępowania, a interes w uzyskaniu danego zamówienia nie obejmuje czuwania nad prawidłowością przebiegu postępowania, jeżeli pozostaje to bez wpływu na status odwołującego w postępowaniu i możliwość uzyskania przez niego danego, konkretnego zamówienia (KIO 2173/13).