Biegły w postępowaniu odwoławczym

Prawo zamówień publicznych teoretycznie umożliwia powołanie biegłego w postępowaniu odwoławczym. Zgodnie bowiem z art. 190 ust. 3 Prawa zamówień publicznych, opinia biegłego to rodzaj dowodu w postępowaniu odwoławczym. Biegły powoływany jest spośród osób wpisanych na listę biegłych sądowych prowadzoną przez prezesa właściwego sądu okręgowego, jeżeli ustalenie stanu faktycznego sprawy wymaga wiadomości specjalnych (art. 190 ust. 4 Prawa zamówień publicznych).

Dopuszczając dowód z opinii biegłego, skład orzekający powołuje biegłego i określa przedmiot opinii oraz odracza rozprawę do czasu sporządzenia opinii. Prezes Krajowej Izby Odwoławczej w drodze zarządzenia określa termin sporządzenia opinii oraz wykonuje czynności organizacyjne wynikające z powołania biegłego. Prezes Krajowej Izby Odwoławczej, przed wyznaczeniem terminu odroczonej rozprawy, przesyła stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię opinii biegłego (§ 25 rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań, t. j. Dz .U. z 2014 r., poz. 964). Wynagrodzenie biegłego jest pokrywane z wpisu uiszczanego przez odwołującego zgodnie z przepisami działu 2 tytułu III ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (§ 3 ust. 1 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania, tj. j. Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Pomimo powyższej regulacji zasad powoływania biegłego w postępowaniu odwoławczym, w praktyce wnioski o powołanie biegłego są przez Krajową Izbę Odwoławczą oddalane. Uważa się m.in., że skoro zamawiający dokonuje w trybie zamówienia publicznego zakupu, to należy uznać że posiada dostateczną wiedzę i rozeznanie w zakresie przedmiotu tego zakupu, podobnie jak wykonawcy, którzy w odpowiedzi oferują odpowiednie, wymagane przez zamawiającego dostawy i usługi. Tym samym potrzeba zasięgnięcia wiadomości specjalnych jawi się jako wyjątek od zasady doskonałej znajomości przez uczestników postępowania przedmiotu zamówienia oraz kwestii technicznych i funkcjonalnych z nim związanych (KIO 161/15). Krajowa Izba Odwoławcza podkreśla także, że opinia biegłego wyspecjalizowanego w konkretnej dziedzinie, rozstrzyga wątpliwości pojawiające się w toku postępowania celem prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy, więc za powołaniem biegłego w postępowaniu powinny przemawiać racjonalne argumenty. Nie ma podstawy do powołania biegłego w sytuacji, kiedy dowód z opinii może być z powodzeniem zastąpiony innym dowodem np. dowodem z dokumentu. Niedopuszczalne jest powoływanie biegłego w celu sanowania braku dowodu, który strona winna była przedstawić na rozprawie przed Izbą celem udowodnienia zasadności stawianego zarzutu (wyrok KIO 2687/12).

Na marginesie można dodać, że jedną z nielicznych spraw, w których został powołany biegły, było postępowanie odwoławcze w sprawie udzielenia zamówienia publicznego na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych prowadzone przez m.st. Warszawę (KIO 2239/13, KIO 2240/13), a w sprawie uwzględnienia wniosku jeden z arbitrów złożył zdanie odrębne. Opinia biegłego ostatecznie rozstrzygnęła jednak trwający kilka miesięcy spór.