Wniesienie wadium w pieniądzu przelewem

 

Niejednokrotnie w praktyce złożenie wadium wywołuje spore problemy dla wykonawców, szczególnie jeśli jest składane w formie pieniężnej. W jednej ze spraw klient (wykonawca) wykonał dyspozycję przelewu kilka dni przed upływem terminu składania ofert, przy czym rachunek zamawiającego został uznany w dniu, w którym upływał termin składania ofert, lecz w czasie, gdy upłynęła już godzina ich otwarcia. Zamawiający odrzucił ofertę wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 2 oraz art. 24 ust. 4 Pzp, lecz wykonawca miał wątpliwości co do prawidłowości podjętej decyzji. Jak wynika jednak z przepisów i orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, Zamawiający postąpił słusznie.

 Zgodnie z art. 45 ust. 3 Pzp, wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert. Jedną z dopuszczalnych form wniesienia wadium jest pieniądz (art. 45 ust. 6 pkt 1 Pzp). Konsekwencje niezłożenia wadium określa zaś art. 24 ust. 2 pkt 2 Pzp: z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się również wykonawców, którzy nie wnieśli wadium do upływu terminu składania ofert, na przedłużony okres związania ofertą lub w terminie, o którym mowa w art. 46 ust. 3, albo nie zgodzili się na przedłużenie okresu związania ofertą. Z przepisu tego wynika więc, że sankcja wykluczenia wykonawcy z postępowania jest związana m.in. z niewniesieniem wadium przed upływem terminu składania ofert. Pojęcie ‘wniesienia wadium przed upływem terminu składania ofert’ w sytuacji gdy wadium jest wnoszone w pieniądzu przelewem zostało doprecyzowane przez orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, która podkreśla, że dla skutecznego wniesienia wadium w pieniądzu występuje konieczność uznania rachunku bankowego Zamawiającego, należną kwotą wadium, przed upływem terminu składania ofert. Samo zadysponowanie określonej kwoty pieniężnej w postaci zlecenia przelewu kwoty wadium na rachunek Zamawiającego tego wymogu nie spełnia, gdyż przepisy p.z.p. w tym zakresie nie wiążą żadnego skutku prawnego z załączeniem do złożonej oferty dowodu zlecenia dokonania przelewu kwoty wadium (m.in. KIO 2796/11). Dodatkowo wskazuje się, że wadium wnoszone w pieniądzu wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego. Posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "Wpłacać na rachunek" jest równoznaczne z koniecznością zaksięgowania środków pieniężnych na wskazanym rachunku. Wydanie dyspozycji dokonania wpłaty nie jest "wpłatą" w rozumieniu przepisu art. 45 ust. 7 p.z.p., lecz jedynie podjęciem kroków zmierzających do dokonania takiej wpłaty (KIO 1766/12). Istotne jest więc, aby zamawiający już od chwili składania ofert mógł skutecznie rozporządzać zabezpieczeniem wadialnym i ewentualnie zaspokoić z niego swoje roszczenia wynikające z przepisów. Co więcej, wskazuje się wprost, że termin wniesienia wadium to nie tylko data dzienna, ale także godzina i minuta: Termin "wniesienie" - zgodnie z art. 45 p.z.p. - oznacza uznanie kwoty wadium przez rachunek Zamawiającego. Przy wniesieniu wadium liczy się nie data, ale konkretna chwila (godzina, minuta) (KIO/UZP 1411/09) Trzeba mieć także na uwadze, że dla skutku w postaci wykluczenia wykonawcy z postępowania z powodu niewniesienia wadium przed upływem terminu składania ofert bez znaczenia pozostaje kwestia zawinienia czy też przyczyny takiego stanu rzeczy: Przepis art. 24 ust. 2 pkt 2 p.z.p. nie uzależnia określonych skutków, tj. wykluczenia wykonawcy, w sytuacji niewniesienia, w tym niewpłacenia wadium do upływu terminu składania ofert, w wymaganej wysokości, od winy wykonawcy lub zamawiającego, tudzież przyczyn, dla których w dacie składania ofert wadium w wymaganej wysokości nie zostało wniesione (KIO 1893/12) oraz To wykonawcy ponoszą wszelkie ryzyko związane ze skutecznością dostarczenia zamawiającemu wadium i konsekwencje jego ewentualnego braku przed terminem składania ofert. Zastosowanie przesłanki wykluczenia wykonawcy zawartej w (...) przepisie (art. 24 ust. 2 pkt 2 p.z.p.) jest tu niejako "automatyczne", uzależnione od wystąpienia wskazanych tam okoliczności, które nie są dodatkowo powiązane z jakimkolwiek stopniem zawinienia ich wystąpienia (KIO/UZP 1868/10).